Woke in Franstalig België: de tirannie van het slachtoffer

Nadia Geerts gaf haar baan op als lesgever aan een Brusselse hogeschool toen ze na de moord op de Franse leraar Samuel Paty omwille van haar standpunten bedreigd werd. In Woke! La tyrannie victimaire beschrijft ze hoe de woke-ideologie zich in de Franstalige wereld als een virus heeft verspreid.

Zelfs de taal is aangetast, meent Geerts. Woorden worden met puntjes en lettertjes vervrouwelijkt. Sommigen zien het grammaticale mannelijke overwicht als onderdrukkend voor vrouwen. Dat laatste woord gebruiken is dan weer een belediging voor transseksuelen.

Die gevoeligheid heeft de Franse gemeenschap ertoe gebracht het in officiële publicaties te hebben over ‘personen met een baarmoeder’. Het geslacht van iemand wordt immers gezien als een ‘sociale constructie’. Het biologische gegeven verdwijnt onder de subjectieve genderbeleving van het individu. Tot welke vreemde toestanden deze verwarring kan leiden, bleek toen extreme feministen beledigd waren door een tekst over de clitoris als element van vrouwelijk seksueel plezier omdat dit orgaan bij transseksuelen ontbreekt.

Mensen van kleur

De oude analyse van de linkerzijde was gebaseerd op sociale factoren. Woke bekijkt de ongelijkheden in de maatschappij door een identitair prisma. Daarbij wordt het woord ‘racisés’ gebruikt voor al wie geen blanke huidskleur heeft. Het blijft verbazend hoe snel weldenkend links een raciale indeling van mensen volgens hun huidskleur heeft overgenomen.

"Geerts ziet de opkomst van een nieuwe vorm van communisme, dat het westers systeem haat"

Nu is het hebben over ‘mensen van kleur’ politiek-correct. Wie twee decennia geleden sprak over ‘de bruine’ werd afgedaan als een xenofobe racist. Nochtans zijn beide termen een manier om mensen in te delen op basis van hun huidskleur. De tijd dat Martin Luther King droomde van een kleurenblinde wereld ligt ver achter ons.

Iedereen verschillend

‘Progressieve strijd’ staat niet langer voor een universeel wereldbeeld, waarbij gevochten wordt voor ieders gelijke rechten. Geerts stelt dat woke geen universalistische elan heeft en niet zegt dat iedereen gelijk is, maar net iedereen verschillend. Universalisme wordt verworpen als een streven van witte, mannelijke bourgeois. Woke wil minderheden verdedigen in een ‘gefragmenteerde’ wereld die ingaat tegen de idealen van de Verlichting. Alles wordt op een hoop gegooid: activisten zoals Anuna De Wever zien verbanden tussen de klimaatstrijd, het kolonialisme, Gaza en uiteraard het kapitalisme, de oorzaak van alle kwaad.

Geerts ziet de opkomst van een nieuwe vorm van communisme, dat het westers systeem haat en met sociale controle een moreel-correct totalitair systeem wil instellen ter verdediging van de onderdrukte minderheden. De Amerikaanse denker Ibram X Kendi propageert anti-blank racisme, als wraak op wat ‘mensen van kleur’ is aangedaan. Wie tot een minderheidsgroep behoort is altijd slachtoffer. Ook als hij dader is van een misdrijf, moet rekening gehouden worden met zijn status van onderdrukte…

Studies

Aan bepaalde Amerikaanse universiteiten bestuderen whiteness studies hoe de blanke meerderheid door privilegies haar dominantie behoudt en minderheden onderdrukt. Dat zou op zich niet eens een probleem zijn, mocht dat onderzoek vrij zijn en leiden tot debat. Maar wie van de woke-uitgangspunten afwijkt, wordt gestigmatiseerd.

Zo wordt universitair onderzoek een onderonsje van gelijkdenkenden, zoals de Franse Nathalie Heinich eerder aantoonde. Aan de ULB zag een geëngageerde vorser zelfs de positie van tweetalige witte Brusselse Vlamingen als een ‘sociale gerasciseerde orde’ dat een ‘wit ideologische kader’ dient.

Islamofobie

In het wereldbeeld van de wokers zijn ook de moslima’s per definitie altijd onderdrukt omdat ze met hoofddoek geen publieke functie mogen uitoefenen. Dat men een teken van zijn religieuze overtuiging bij het werk ook kan afzetten is voor hen ondenkbaar omdat de hoofddoek op hetzelfde niveau als de huidskleur wordt gezet. Wie het daarmee niet eens is, wordt afgedaan als ‘islamofoob’. Op die manier speelt woke volgens Geerts in de kaart van het radicale islamisme.

Franstalige media zijn jammer genoeg niet happig om het over Woke! La tyrannie victimaire te hebben. In Frankrijk bestaat nog een sterke republikeinse vrijzinnige traditie die zich verzet tegen het simplistische denken van woke. In België bestaat dat soort linkerzijde niet meer. Dat zorgt ervoor dat Geerts niet welkom is op de RTBF, omdat zij daar beschouwd wordt als ’te rechts’. Dat lijkt erg op ‘cancelling’ van andersdenkenden, een fenomeen dat Geerts in haar boek aanklaagt. Haar analyse is nochtans nuchter en zeer goed onderbouwd. Zij blijft geloven dat de strijd voor een rechtvaardige wereld gevoerd kan worden vanuit een universalistisch standpunt. Een mens is meer dan zijn huidskleur.

Het zou een goed beginpunt van een debat over woke mogelijk maken. Maar dat is nu net wat de aanhangers ervan niet willen, omdat wie met hen van mening verschilt per definitie behoort tot de verderfelijke verdrukkers.

Luckas Vander Taelen in Doorbraak Magazine

Luckas Vander Taelen (1958) werkte als tv-regisseur, en was voor Groen schepen, Vlaams en Europees Parlementslid en senator.